تکه ژل کوچکی که زمان فاسد شدن غذاهای بسته بندی شده را اعلام می‌کند
همه‌ي ما با تاريخ انقضاي درج شده روي مواد غذايي بسته‌بندي شده آشنايي داريم؛ ولي اين تاريخ‌ها با توجه به شرايط نگهداري استاندارد تعيين شده‌اند و در صورت عدم رعايت شرايط نگهداري درست، معيار خوبي براي تشخيص سلامت غذايي نيستند. هم اکنون فصل مسافرت‌هاي نوروزي آغاز شده است و بسياري از مسافران به خريد غذاهاي آماده و بسته بندي شده در طي سفر مي‌پردازند. اطمينان از سلامت اين غذاها با استفاده از اين فناوري جديد بسيار آسان‌تر و به صرفه‌تر مي‌شود. گروهي از پژوهشگران دانشگاه پکن به سرپرستي Chao Zhang با استفاده از دانش نانوفناوري اقدام به ساخت مشخصه‌اي ژل مانند شده‌اند که مي‌تواند زمان خرابي و فساد غذاي بسته‌بندي شده را به سادگي نشان دهد. در ادامه با ما همراه باشيد.
اين نشانگرها به خوبي مي‌توانند بدون در نظر گرفتن زمان‌ها ثابت و کاملاً بسته به زمان خرابي واقعي غذا مصرف‌کننده را از خطر مصرف – يا گاهي خريد!- آن آگاه کنند. مشکل روش قبلي اين بود که در بسياري از موارد خرابي بر اساس تخمين‌ها و حدس و گمان‌ها بود در نتيجه در بسياري از موارد مواد غذايي سالم به دليل گذشت تاريخ به زباله‌داني روانه مي‌شدند و در مواردي ديگر با وجود رعايت شرايط استاندارد مصرف‌کننده ماده‌ي غذايي فاسد را مصرف مي‌کرد.
در نتيجه اين موارد نياز به مشخصه‌هايي کاملاً وابسته به خود ماده‌ي غذايي و سلامت آن در صنايع غذايي به شدت احساس مي‌شد تا بتواند با توجه به شرايط نگهداري به فساد ماده‌ي غذايي پاسخ دهد. اين نشانگر جديد که در ابعاد يک دانه‌ي ذرت است، مي‌تواند به صورتي ارزان، ايمن و قابل اعتماد به شرايط محيطي همچون دما واکنش دهد و در نتيجه‌ي آن رنگ خود را از قرمز تغيير دهد؛ در نتيجه مصرف‌کننده با مشاهده‌ي آن مي‌تواند از خريد يا مصرف ماده‌ي غذايي فاسد صرف‌نظر کند. رنگ قرمز به معني تازگي ، رنگ زرد و نارنجي به معني قدري ماندگي و رنگ سبز به معني غيرقابل مصرف‌بودن ماده‌ي غذايي است.
اين فناوري اين امکان را فراهم مي‌آورد که بتوان فارغ از تاريخ مصرف درج شده بر روي محصول شرايط ماده‌ي غذايي را تخمين زد. اين فناوري از نانوميله‌هاي طلا براي تشخيص استفاده مي‌کند که دليل قرمز بودن رنگ اوليه آن نيز همين نانوذرات طلا هستند که قرمز رنگ هستند. در بخش ژلاتيني اين نشانگر همچنين کلرايد نقره و ويتامين سي نيز وجود دارد. اين مواد به مرور زمان با نانوميله‌ها واکنش مي‌دهند و آن‌ها را پوشش مي‌دهند در نتيجه شکل آن‌ها را تغيير مي‌دهند که اين تغيير شکل خود موجب تغيير رنگ نشانگر مي‌شوند.
دما نيز در اينجا موثر است؛ بنابراين بسته به دماي نگهداري بسته تغيير رنگ نيز با سرعت‌هاي متفاوتي اتفاق مي‌افتد. نمونه‌ي ساخته شده آزمايشي براي باکتري‌کولاي در شير، در دماهاي متفاوتي مورد آزمايش قرار گرفت که نتايج آن براي مدلسازي عملکرد اين نشانگر مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
به گفته‌ي آقاي Zhang با وجود استفاده از فلزات گرانبها در ساخت اين نشانگر هزينه‌ي ساخت هر يک از نشانگرها بسيار ارزان و تنها 0.002 دلار تمام مي‌شود که استفاده از آن در صنايع غذايي را به صرفه مي‌کند. به علاوه اينکه اين نشانگرها به هيچ وجه سمي نيستند و بسياري از مواد تشکيل دهنده‌ي آن حتي خوراکي هستند.
اين فناوري در حال حاضر در حال تجاري شدن است؛ براي اطلاع بيشتر از نحوه‌ي عملکرد اين نشانگرها مي‌توانيد به مقاله‌ي اصلي آن که در مجله‌ي ACS Nano منتشر شده است مراجعه کنيد.
منبع : زوميت